Coraz więcej pracowników wykonuje swoje obowiązki przed komputerem. W tym przypadku konieczne jest przestrzeganie odpowiednich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Na co należy zwrócić szczególną uwagę?
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, czyli zasady BHP dotyczą każdego stanowiska pracy, w tym między innymi stanowisk wyposażonych w komputery oraz w urządzenia peryferyjne, w tym drukarki, skanery lub inne sprzęty.
Przestrzeganie zasad BHP na stanowisku wyposażonym w urządzenia komputerowe ma szczególne znaczenie dla pracowników, którzy narażeni są wtedy na szereg negatywnych konsekwencji, w tym związanych z narządem wzroku oraz kręgosłupem.
O czym należy pamiętać przy pracy na stanowisku wyposażonym w komputer? Jak przygotować ergonomiczne stanowisko pracy tego rodzaju, aby zmniejszyć ryzyko wypadków i chorób zawodowych? Zapraszamy do sprawdzenia naszych porad!
Praca przy komputerze zgodnie z przepisami prawa
Podstawą prawną określającą zasady BHP przy pracy przy komputerze jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
Pracownik na stanowisku wyposażonym w monitory ekranowe – każda osoba zatrudniona na stanowisku pracy, w tym praktykanci i stażyści, którzy wykorzystują urządzenia z monitorami ekranowymi przez przynajmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, na przykład przez 4 godziny.
Zgodnie z przepisami, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi odpowiednich warunków do pracy. Poniżej prezentujemy najważniejsze informacje ogólne dotyczące BHP na stanowisku pracy wyposażonym w komputer.
Pracodawca posiada obowiązek:
- Poinformowania pracownika o wszystkich aspektach BHP związanych z pracą na wyżej wymienionym stanowisku.
- Przeszkolenia pracowników w ramach BHP – szkolenia wstępne oraz szkolenia okresowe.
- Zapewnienia pracownikowi łączenia przemiennie pracy związanej z obsługą komputera z innymi typami prac, które nie obciążają narządu wzroku i odbywają się w innych pozycjach ciała przy nieprzekroczeniu godziny nieprzerwanej pracy albo zapewnienia pracownikowi minimum 5-minutowej przerwy, która wliczana jest do czasu pracy, po każdej godzinie obsługi komputera.
- Zagwarantowania pracownikom odpowiedniej profilaktyki zdrowotnej, zgodnie z zapisami w innych przepisach.
- Zapewnienia pracownikom okularów korekcyjnych, gdy wyniki badań okulistycznych wskazują, że są one konieczne do stosowania na danym stanowisku pracy.
Pracownicy powinni przestrzegać zasad BHP na stanowisku pracy wyposażonym w komputer. Ogólne informacje BHP na ten temat można znaleźć w instrukcji BHP, do której pracownicy powinni posiadać stały dostęp.
Instrukcja BHP pracy przy komputerze określa dokładne zasady związane z wykonywaniem obowiązków pracownika, w tym czynności przed rozpoczęciem pracy, po jej zakończeniu, a także czynności zabronione.
Czynności przed rozpoczęciem pracy na stanowisku wyposażonym w komputer:
- Wykonać niezbędne prace porządkowe.
- Sprawdzić, czy wyposażenie niezbędne do pracy jest kompletne.
- Dopasować stanowisko pracy do swoich potrzeb – biurko, krzesło, podnóżek.
- Przygotować komputer do pracy – włączyć go do sieci, uruchomić, wyregulować parametry ekranu.
- Przygotować do pracy odpowiednie oprogramowanie zgodnie z instrukcjami ich użytkowania.
- Przygotować dokumenty z danymi, które będą potrzebne do pracy na komputerze.
Czynności końcowe na stanowisku pracy z komputerem
Po zakończeniu pracy pracownik powinien wyłączyć komputer oraz pozostałe urządzenia zasilane energią elektryczną, a także wykonać inne czynności, w tym schować dokumentację, nośniki danych i zamknąć biurka i szafki. Ewentualnie należy przygotować kopie bezpieczeństwa, gdy są one niezbędne.
Pracownik powinien także zadbać o czystość stanowiska komputerowego – przetrzeć urządzenia miękką, suchą szmatką, a także przykryć je pokrowcami, gdy jest to konieczne.
Na stanowisku pracy wyposażonym w komputer zabrania się:
- Pracowania na stanowisku z komputerem osobom, które nie są do tego upoważnione.
- Pracowania bezpośrednio przy ekranie kobietom w ciąży przez czas dłuższy niż 4 godziny dziennie, co może zwiększać ryzyko wystąpienia poronienia.
- Samodzielnego naprawiania urządzeń komputerowych oraz innego rodzaju wyposażenia, które zasilane jest energią elektryczną.
- Przechowywania i używania łatwopalnych cieczy.
- Stosowania magnesów, a także metali niemagnesowanych, w tym także biżuterii magnetycznej, co może zaburzyć pracę lub spowodować usterki sprzętu komputerowego.
- Korzystania z oprogramowania i źródeł danych, które mogą spowodować uszkodzenie sprzętu komputerowego, na przykład przez zainfekowanie go złośliwym oprogramowaniem.
- Czyszczenia rozpuszczalnikami albo czyszczenia na mokro komputera oraz innych urządzeń, które podłączone są do instalacji elektrycznej.
- Palenia papierosów.
- Spożywania posiłków.
Ergonomia stanowiska pracy wyposażonego w komputer
Przepisy wskazują, że wyposażenie na stanowisku pracy z komputerem nie powinno powodować nadmiernego obciążenia narządu wzroku i układu mięśniowo-szkieletowego, a także innych zagrożeń dla pracownika.
Pracodawca powinien stworzyć dla pracowników ergonomiczne stanowiska pracy przy komputerze. W razie potrzeby, ma on także obowiązek uwzględnienia przy ich projektowaniu indywidualnych wymagań pracowników, na przykład związanych z ich wzrostem.
Monitor ekranowy:
- Powinien posiadać regulację, umożliwiając pochylenie ekranu o co najmniej 20 stopni do tyłu i 5 stopni do przodu, a także obrót wokół własnej osi po 60 stopni w każdym kierunku.
- W razie potrzeby powinien posiadać podstawę lub powinien być umieszczony na regulowanym stole.
- Powinien być ustawiony tak, aby ograniczać odbicia światła i olśnienia.
- Odległość monitora od oczu pracownika powinna wynosić 400-750 mm.
Klawiatura:
- Powinna umożliwiać przyjęcie komfortowej pozycji bez ryzyka przemęczenia mięśni kończyn górnych, na przykład przez regulację kąta nachylenia w przedziale 0-15 stopni.
- Powinna posiadać odpowiednią wysokość – wysokość środkowego rzędu klawiszy (A, S itd.) nie powinna przekraczać 30 mm od płaszczyzny stołu.
- Powinna posiadać czytelne i kontrastowe znaki.
Stół – biurko do pracy przy komputerze:
- Powinien posiadać odpowiednią powierzchnię do korzystania ze wszystkich znajdujących się na nim urządzeń bez konieczności przyjmowania pozycji wymuszonych przez pracownika.
- Powinien umożliwiać ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości minimum 100 mm pomiędzy klawiaturą a przednią krawędzią blatu stołu – biurka.
- Powinien umożliwiać naturalne położenie kończyn górnych, aby kąt pomiędzy ramieniem a przedramieniem był prosty.
- Powinien umożliwiać obserwację ekranu monitora w zakresie od 20 stopni do 50 stopni, licząc od linii poziomej wysokości oczu pracownika do linii prowadzonej z oczu do środka ekranu, warto przy tym wskazać, że górna krawędź ekranu nie powinna być umieszczona powyżej linii oczu pracownika.
- Powinien zapewniać właściwą przestrzeń na nogi.
Krzesło – fotel:
- Powinno cechować się odpowiednią stabilnością.
- Powinno posiadać oparcie i siedzisko dostosowane do anatomii ludzkiego ciała.
- Powinno posiadać podłokietniki.
- Powinno posiadać regulację wysokości siedziska w zakresie 400-500 mm, licząc od podłogi, a także regulację oparcia i jego pochylenia w zakresie 5 stopni do przodu i 30 stopni w tył – mechanizmy regulacji powinny być łatwo dostępne.
- Powinno posiadać możliwość obrotu wokół swojej osi o 360 stopni.
Na życzenie pracownika pracodawca powinien udostępnić mu podnóżek pozwalający na płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp.
Oświetlenie:
- Powinno umożliwiać komfort pracy wzrokowej.
- Powinno odpowiadać swoim natężeniem odpowiednim normom – Polskie Normy.
- Powinno ograniczać olśnienie – zaleca się montaż osłon okiennych, na przykład żaluzji, rolet.
Chcesz uzyskać dodatkowe informacje związane z bezpieczeństwem i higieną pracy przy komputerze? Zapraszamy serdecznie do skorzystania z naszej oferty w Kancelarii Prawa Pracy i BHP Pietrzyk z Lublina. Zapewniamy naszym klientom pełną i profesjonalną obsługę!
